Fiziksel aktivite, günlük yaşam içerisinde kas ve eklemlerimizi kullanarak enerji tüketimi ile gerçekleşen herhangi bir bedensel hareket olarak tanımlanmaktadır. Bireylerin fiziksel ve ruhsal sağlığının geliştirilmesinde katkı oluşturmanın yanı sıra toplum refahını, çevrenin korunmasını teşvik ederek gelecek nesillere yönelik bir yatırım oluşturmaktadır.
Hareketsiz yaşam, modern toplumlar için en önemli problemlerin başında yer almaktadır. Kronik hastalıkların ortak risk faktörlerinden birisi olan fiziksel inaktivite (fiziksel hareketsizlik), dünya genelindeki ölüme neden olan risk faktörleri sıralamasında obezitenin de önünde dördüncü sırada yer almaktadır. Meme ve kolon kanserlerinin yaklaşık %21-25’inin, diyabetin %27’sinin ve iskemik kalp hastalığının %30’unun ana nedeninin fiziksel hareketsizlik olduğu tahmin edilmektedir. Fiziksel hareketsizlik yalnızca yetişkinler için değil, çocuklar ve gençler için de ciddi bir sağlık riski taşımaktadır.
Bakanlığımızca gerçekleştirilen Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2017 ön sonuçlarına göre; Dünya Sağlık Örgütü’nün sağlık için fiziksel aktivite önerilerini karşılamayanların sıklığı 19 yaş ve üzeri bireylerde %37,6’dır.
Dünya Sağlık Örgütü ile birlikte yürütülen Türkiye Çocukluk Çağı (ilkokul 2. Sınıf öğrencileri) Şişmanlık Araştırması COSI-TUR 2016 sonuçlarına bakıldığında ailelerin ifadelerine göre çocukların %9,5’i hafta içi hiç oyun oynamamakta, %19,9’u günde bir saatten az ve %29,7’si günden bir saat oyun oynamaktadırlar. Çocukların %42,5’i günde bir saat, %23,5’i 2 saat ve %12,7’si 3 saat ve üzerinde televizyon seyretmekte/bilgisayarda zaman geçirmektedirler.
Günlük yaşamı mümkün olduğunca aktif geçirmek sağlıklı bir yaşamın ilk adımıdır. Daha fazla yarar elde edebilmek ve sağlığı koruyup geliştirebilmek için düzenli fiziksel aktivite yapılmalı ve yaşamın bir parçası hâline getirilmelidir. Bu nedenle 10 Mayıs Dünya Sağlık Örgütü tarafından toplum genelinde fiziksel aktiviteye katılımı arttırmak, sağlıklı davranışları ve yaşam tarzlarını teşvik etmek için “Sağlık için Hareket Et Günü” olarak belirlenmiştir.
Aktif Kalmanın Yolları
· Akciğerin daha etkin kullanılması ve vücudun oksijenlenmesinin artırılması için Diyafram Solunumu yapılabilir. Bunun için yatar ya da oturur pozisyonda iken bir el karnın üst-orta bölgesine, diğer el göğsün ön-üst bölgesine koyularak nefes alma sırasında karın şişirilmeye göğüs kafesi hareket ettirilmemeye çalışılır. Burundan nefes alıp dudaklar büzülerek ağızdan yavaşça uzun bir nefes verilir. Günde 2-3 kez toplamda yarım saat uygulanabilir.
· Doğru bir duruş (postür), omurga sağlığının temellerini oluşturur. Evde çalışırken bilgisayar masada ve göz hizasında olmalıdır. Saat başı ayağa kalkıp hareket edilebilir, esneme hareketleri ile boyun ve sırt rahatlatılabilir.
· Tv karşısında uzun süre oturmak veya yatmak, hareketsiz kalmak vücut ağrılarına sebebiyet verebilir. Uzun süre aynı pozisyonda kalmayarak basit esneme hareketleri vücudu rahatlatacaktır.
Yerde oturur vaziyetteyken ayaklar uzatılır ve ayak parmaklarına ulaşılmaya çalışılır. Birkaç saniye uzandıktan sonra eski oturma pozisyonuna dönülür.
Boyun sağ – sol omuza, ön – arkaya çevrilebilir.
Eller arkadan birbirine kilitlenerek kürek kemikleri birbirine yakınlaştırılmaya çalışılabilir.
· Kas kuvvetini artırmak için dirençli egzersizler yapılabilir. Şınav, mekik gibi egzersizler kuvvet egzersizlerine örnek olarak verilebilir.
· Ev içerisinde kısa yürüyüşler yapılabilir.
· Müzik eşliğinde dans edilebilir.
· İnternetten güvenilir kaynaklardan egzersiz videolarından faydalanılabilir.
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü olarak sağlıklı davranışları ve yaşam tarzlarını benimsemenizi dileriz.